Masat e ndërmarra nga Qeveria e Kosovës për mbështetjen e sektorit privat, sipas Odës Ekonomike të Kosovës (OEK), nuk janë të mjaftueshme, veçanërisht nëse merret parasysh situata e vështirë dhe sfidat e njëpasnjëshme me të cilat janë përballur bizneset vendore.
Njëjtë mendon edhe njohësi i çështjeve ekonomike, Jakup Bellaqa.
Krahas ndryshimit të politikave fiskale e monetare, kryetari i OEK-ut, Lulzim Rafuna, dhe ekonomisti Bellaqa, dhanë edhe disa rekomandime për subvencionimin e bizneseve, të cilat do të ishin ndihmesë e madhe për to.
Rafuna ka shprehur edhe gatishmërinë për të dhënë ekspertizën e tij në ndërtimin e një pakoje që targeton bizneset në një periudhë afatgjate.
Sipas tij, bizneset vendore po ndeshen me shumë barriera, jo vetëm të natyrës administrative, e jo vetëm në tregun evropian, por edhe në atë rajonal.
Rafuna, tha se pritjet për përkrahjen e bizneseve nga Qeverinë kanë qenë të mëdha, por një gjë e tillë nuk ka ndodhur.
Kryetari i Odës u shpreh se çdo ndihmë nga ekzekutivi do të mirëpritej nga bizneset, posaçërisht në këtë situatë ekonomike.
“Pritjet kanë qenë shumë më të mëdha. Çdo ndihmë që vjen prej institucioneve publike për bizneset është e mirëseardhur, për arsye se ato përballen me shumë sfida, duke filluar me problemet rajonale, siç janë problemet me eksport në Serbi, Maqedoni e Veriut, madje edhe në Shqipëri. Ka barriera të ndryshme, qoftë administrative ose jo administrative, e mos të flasim për Evropë që i kanë një milion probleme. Bizneset tona, përkundër kësaj, janë treguar shumë aktive dhe kanë gjetur një treg, për arsye se tregun tonë e kanë mbuluar me prodhime e tyre. Tani janë në një pikë ku kanë nevojë jo vetëm tregun rajonal por edhe atë evropian e më gjerë”.
Rafuna përmendi disa masa që do të mund të ndërmerreshin e që do ta ndihmonin sektorin privat, si subvencionimi i interesit të kredisë, subvencionimi i qirasë për bizneset e vogla dhe subvencionimi i fuqisë punëtore.
“Çdo ndihmë që do të vinte prej ekzekutivit për ta ndihmuar sektorin privat, sikurse subvencionimi i interesit të kredisë ose lirimi tutje, të cilat nuk janë paraparë në paketën e lirimit, pastaj subvencionimi i qirasë për bizneset e vogla edhe subvencionimi i fuqisë punëtore, është e mirëseardhur dhe do të ndikonte për të mirë, në mënyrë që të rritet kapaciteti i tyre prodhues dhe eksporti”.
E sa i përket shpërndarjes së pakove për rimëkëmbje ekonomike, Rafuna tha se nuk kanë qenë masa stimuluese afatgjate, madje as afatmesme.
Ai ka shprehur gatishmërinë për të ndihmuar në ndërtimin e një pakoje që nuk ndikon vetëm në rritjen e prodhuesve vendor, por edhe në rritjen e investimeve të huaja.
“Ato kanë qenë pako për një periudhe të caktuar, që kanë ardhur si rezultat i pandemisë ose si rezultat i inflacionit. Nuk kanë qenë masa stimuluese afatgjate, kanë qenë afatshkurta, bile as afatmesme jo. Kërkesa jonë gjithmonë është që të ulemi së bashku e ta ndërtojmë një pako që do të ndikonte jo vetëm në rritjen e prodhuesve vendor që i kemi tani, po edhe në thithjen e investimeve të huaja në Kosovë”.
Ndërsa, sipas Jakup Bellaqës, njohës i çështjeve ekonomike, arsyeja e mos-përkrahjes së sektorit privat nga Qeveria është sepse partitë e majta merren më shumë më kategoritë sociale.
Mirëpo, siç tha ai kjo çështje nuk duhet të shikohet nga këndi i politikave të majta apo të djathta, sepse Kosova ka ekonomi të lirë të tregut e sepse është pikërisht sektori privat ai që ia shton vlerën ekonomisë.
“Arsyeja se pse nuk po përkrahet sektori privat është sepse zakonisht politikat e majta merren me kategoritë sociale, domethënë si filozofi ekonomike i kanë politikat sociale. Mirëpo sa i përket kësaj çështje, ne si shoqëri, edhe në bazë të Kushtetutës së Republikës së Kosovës, jemi përcaktuar për ekonomi të lirë të tregut. Ekonomia e lirë e tregut nuk ka të bëjë as me politikat e majta apo politikat e djathta, mirëpo duhet që të përkrahet sektori privat sepse ai e krijon vlerën e re të shtuar të ekonomisë”.
Ai tha se politikat fiskale e ato monetare duhet të ndryshohen dhe t’i përshtaten zhvillimit të bizneseve dhe rritjes së prodhimeve vendore.
“Qeveria duhet t’i ndryshojë politikat fiskale, sidomos në ato kushte dhe specifika të cilat ato produkte mund të zhvillohen. Duhet ta përgatisë një ligj të veçantë për prodhuesit e vendit, në mënyrë që të stimulohet prodhimi i brendshëm, të rritet produkti i brendshëm dhe të rritet oferta e brendshme që ato produkte të cilat prodhohen të jenë cilësore”.
“Qeveria duhet që me ligje të mira, politika fiskale, dhe në aspektin tjetër, edhe politika monetare, me interes sa më të ulët të bankave, t’i ndihmojë bizneset. Si rregullator i bankave komerciale është Banka Qendrorë e Kosovës, mirëpo ajo i raporton Parlamentit. Duhet që të krijojnë politika makroekonomike të favorshme për prodhuesit e brendshëm edhe në mënyrë që konsumatorët të kenë produkte vendore dhe t’i konsumojnë ato”, përfundoi ai.
/TV Malisheva
